De meeste Watergeuzen zullen wel op diesel varen, schat ik zo in, maar ik ben benieuwd of er al leden zijn die zijn overstapt op GTL, ofwel Gas To Liquid. GTL is een vorm van vloeibaar gemaakt aardgas. Het geeft een schonere verbranding dan diesel en brengt daardoor minder stikstofoxiden, roetdeeltjes en fijnstof in de lucht. De motor zou er rustiger door lopen en zelf ook minder vuil worden.

Zijn dit terechte claims, heeft het zin om over te stappen?

Wij hebben met ons sleepbootje Maria vorig jaar een start gemaakt met de overstap en dit seizoen hebben we uiteindelijk bijna 100% GTL gevaren. Overstappen is makkelijk, omdat je GTL en diesel gewoon kunt mengen, zonder aanpassingen aan de motor. Onze indruk is dat de motor inderdaad rustiger en schoner loopt. Vroeger wilde hij nogal eens eens flink roken, maar dat lijkt een stuk minder. Alleen als we te hard door ondiep water varen, willen we nog wel eens ouderwetse rookpluim produceren. Of als we te hard varen bij een nog koude motor. Zoals gezegd: het gaat om een indruk, we hebben geen harde metingen. Maar we gaan er zeker mee door, gesterkt door wat we er zo hier en daar over gehoord en gelezen hebben. Een punt van overweging is ook nog dat in GTL geen biodiesel is bijgemengd, waardoor er veel minder kans is op bacteriegroei.

Wie overweegt naar GTL over te stappen, moet er rekening mee houden dat GTL zo’n 10 procent duurder is dan diesel. Maar aannemelijk is dat de motor zuiniger loopt en minder slijt, zodat u het verschil misschien wel weer terugverdient. Verder moet u er rekening mee houden dat GTL voor de watersport (‘witte GTL’) beperkt verkrijgbaar is: in heel Nederland op nog maar zo’n 20 adressen. Gelukkig ook aan het IJ, bij bunkerstation Reinplus-vanWoerden bij de Oranjewerf aan de Noordkant van het IJ, nabij de Oranjesluizen. Kleine boten moeten aan de achterkant zijn, dus even achterom varen. Zie verder het documentje GTL – tanken aan het water.pdf (zie onder). Wel even bellen tevoren, dan weet u zeker dat u niet voor niets komt.

De productie van GTL is gebaseerd op een techniek die al uit de eerste wereldoorlog dateert. In Qatar heeft Shell sinds 2012 een enorme fabriek in bedrijf die het daar gewonnen aardgas omzet in GTL. Die omzetting is een beetje vergelijkbaar met de manier waarop houtskool uit hout wordt geproduceerd: een vorm van onvolledige verbranding. Dat roept wel vragen op of de productie- en verbruiksketen als geheel zuiniger en schoner is dan die van diesel. Ik heb daar niets over kunnen vinden.

Dat de verspreiding nog niet echt van de grond gekomen is, schijnt vooral te komen doordat er hoge investeringen voor nodig zijn: de gebruikers kunnen GTL gewoon in hun dieseltank gooien, maar de leveranciers hebben dubbele systemen nodig.

Leo Wiegerink

Meer weten?
Productieproces: https://nl.wikipedia.org/wiki/Fischer-Tropschbrandstoffen.
Lijst van leveranciers: https://www.zeilen.nl/app/uploads/2017/11/GTL-tanken-aan-het-water_20170724.pdf.
Ervaringen van gebruikers: https://www.motorboot.com/techniek/uw-ervaringen-met-gtl/.